Buitenlucht warmtepomp

Steeds meer mensen stappen over op een warmtepomp. Hiermee kun je je huis verwarmen zonder aardgas. De meest gebruikte warmtepomp is de buitenlucht warmtepomp. Dit type warmtepomp heet zo omdat het de buitenlucht gebruikt om de woning te verwarmen en te koelen. Hij wordt ook wel lucht-water warmtepomp genoemd. Andere soorten warmtepompen zijn bodemwarmtepompen en warmtepompen met PVT-panelen. 

Op deze pagina lees je alles wat je moet weten over de buitenlucht warmtepomp: hoe deze werkt, welke soorten er zijn, wat de voor- en nadelen zijn, wat het kost en hoeveel je kunt besparen. Zo kun je bepalen of een buitenlucht warmtepomp bij jouw woning past. 

Wat is een buitenlucht warmtepomp?

Een buitenlucht warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht. Dit doet de warmtepomp met een grote ventilator. Dit noemen we de buitenunit. De warmtepomp haalt warmte uit de lucht en geeft deze af aan water. Dit water gebruik je om je huis te verwarmen of om warm water te maken, bijvoorbeeld om te douchen.

Hybride of all-electric?

Er zijn twee soorten buitenlucht warmtepompen:

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp werkt samen met de cv-ketel. De warmtepomp verwarmt het huis, en de cv-ketel zorgt voor warm water. Als het buiten koud is, helpt de cv-ketel ook mee met verwarmen. Met een hybride warmtepomp bespaar je ongeveer 70% gas voor verwarmen. Heb je jouw woning nog niet goed geïsoleerd? Of vind je het zonde om je (nieuwe) cv-ketel weg te doen? Dan is de hybride warmtepomp een goede optie voor jou. 

Tip: All-electric ready

Wil je in de toekomst volledig elektrisch verwarmen (binnen 15 jaar). Kies dan voor een hybride warmtepomp die sterk genoeg is om later zonder cv-ketel te werken. Dit noemen we een all-electric ready hybride warmtepomp. Als de cv-ketel later wordt weggehaald, neemt de warmtepomp het helemaal over van de cv-ketel. Om warm water op te slaan, wordt er op dat moment een voorraadvat voor warm water bijgeplaatst. 

All-electric warmtepomp

Bij een all-electric warmtepomp heb je geen cv-ketel meer nodig. De warmtepomp zorgt voor de verwarming en warm water in huis. Je gebruikt dus helemaal geen aardgas meer (als je ook elektrisch kookt).

Monoblock of split-unit?

Als je een warmtepomp gaat kopen, kun je kiezen tussen een monoblock of split-unit. Een split-unit bestaat uit twee delen. Een buitenunit en een binnenunit. Deze twee delen zijn verbonden met buizen waar koudemiddel doorheen stroomt. In de binnenunit geeft het koudemiddel zijn warmte af aan het water voor de verwarming of het warme water. 

Een monoblock heeft geen binnendeel. Alle techniek zit in het buitendeel. Het warme water loopt van buiten naar binnen. Daarmee verwarmt je je huis. Meestal is een split-unit kleiner en goedkoper. Maar een monoblock gebruikt vaak iets minder energie. Een installateur kan je helpen kiezen tussen een monoblock en split-unit. 

Koelen met een buitenlucht warmtepomp

Als je vloerverwarming of lage-temperatuur-radiatoren hebt, kan een warmtepomp in de zomer ook koelen. Dan werkt hij omgekeerd. De warmtepomp maakt koud in plaats van warm water. Dit koude water stroomt door je vloerverwarming of lage-temperatuur-radiatoren. De woning koelt hierdoor af. 

Een buitenlucht warmtepomp koelt ‘actief’. Dit betekent dat de warmtepomp stroom gebruikt om te koelen. Het koelen van je huis kost ongeveer €180 per jaar. Wil je weten hoe koelen met een warmtepomp precies werkt? Dat lees je op onze pagina over koelen met een warmtepomp. 

Is mijn huis geschikt voor een buitenlucht warmtepomp?

Geschikt voor een all-electric warmtepomp?

Om een all-electric warmtepomp te gebruiken, moet je huis goed geïsoleerd zijn. Daarnaast moet je verwarmingssysteem geschikt zijn voor lage temperaturen, zoals vloerverwarming of lage-temperatuur-radiatoren.

Geschikt voor een hybride warmtepomp?

Om te verwarmen met een hybride warmtepomp zijn er minder voorwaarden. Een woning gebouwd vanaf 1990 is vaak al geschikt. Ook oudere huizen kunnen geschikt zijn als ze redelijk geïsoleerd zijn. Hoe beter je huis is geïsoleerd, hoe zuiniger de warmtepomp kan werken. 

Met lage-temperatuur-verwarming wordt je huis sneller warm. De cv-ketel hoeft dan minder vaak aan. Zo haal je meer voordeel uit je hybride warmtepomp.

Ruimte voor de buitenunit

De plek waar de buitenunit komt, is erg belangrijk. De buitenunit zit met buizen vast aan het apparaat binnen. Je kijkt samen met de installateur wat de beste plek is voor de buitenunit. Dat hangt af van het soort warmtepomp en waar het binnendeel staat.

De buitenunit maakt geluid. Daarom is het belangrijk om te voorkomen dat jij of je buren daar last van krijgen.

In de meeste gevallen kan de buitenunit zonder problemen geplaatst worden bij een vrijstaand huis, twee-onder-een-kap, hoekwoning of een rijtjeshuis met een tuin breder dan 6 meter. Heb je een tussenwoning met een smallere tuin? Dan is er extra aandacht nodig. Omdat ieder huis anders is, kijkt de installateur altijd goed wat de beste plek is.

Meer weten over het geluid van een warmtepomp?

Ruimte voor de binnenunit

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp is iets kleiner dan een cv-ketel. Wel is er vaak een extra buffervat nodig.

All-electric warmtepomp

Voor een all-electric warmtepomp is meer ruimte nodig. Binnen komt een kast met het binnendeel van de warmtepomp, een buffervat en een voorraadvat voor warm water (boilervat) te staan. Hier is ongeveer 1 tot 1,5 m2 voor nodig.

Rendement van een buitenlucht warmtepomp

Een buitenlucht warmtepomp heeft een lager rendement dan een bodem warmtepomp. Dit komt doordat de buitenlucht in temperatuur wisselt gedurende het jaar. In de winter is het koud buiten. De warmtepomp heeft dan meer energie nodig om warmte uit de buitenlucht te halen. Om een goed beeld te krijgen van het energieverbruik kijken we naar de COP of SCOP van een warmtepomp. 

COP

De COP (Coëfficiënt of Performance) is een getal dat laat zien hoe efficiënt de warmtepomp werkt. Bijvoorbeeld, als de warmtepomp 1 kWh stroom gebruikt en daarmee 4,5 kWh warmte levert, is de COP 4,5. Dit betekent dat de warmtepomp een rendement van 450% heeft. Vergeleken met een cv-ketel is dat meer dan 4x zo zuinig.

De COP van een warmtepomp wordt meestal berekend voor een buitentemperatuur van 7℃. Het is dus een momentopname. De COP van een gemiddelde buitenlucht warmtepomp ligt tussen de 3 en 5. 

SCOP

De SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) geeft het rendement van de warmtepomp over een heel jaar weer. Het houdt rekening met veranderingen in temperatuur door de seizoenen. De SCOP van een buitenlucht warmtepomp is ongeveer 4,2. 

Kosten en besparing buitenlucht warmtepomp

We laten je in een voorbeeld zien hoeveel je kunt besparen door over te stappen van een cv-ketel naar een hybride warmtepomp of naar een all-electric warmtepomp.

We gaan in het rekenvoorbeeld uit van een voorbeeldwoning:

• Hoekwoning uit 2001 van 130 m2 woonoppervlak

• Het gasverbruik is 1.025 m3

• Koken wordt gedaan op een inductiekookplaat 

We gaan ervan uit dat de woning al geschikt is om op lage temperatuur te verwarmen met een warmtepomp. We houden in de berekening rekening met inflatie en de prijsstijging voor gas en stroom. 

Optie 1: Nieuwe cv-ketel

De kosten voor een nieuwe cv-ketel zijn ongeveer €2.300 (prijspeil januari 2025). Het gasverbruik van de woning is 1.050 m3. Dit kost €1.400 per jaar (€1,35 per m3, prijspeil januari 2025). Over een periode van 15 jaar zijn de totale kosten:

Optie 2: Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp en een nieuwe cv-ketel kosten samen ongeveer €7.300, inclusief subsidie (prijspeil januari 2025). De warmtepomp gebruikt 1.200 kWh stroom per jaar. De cv-ketel wordt gebruikt om bij te springen en om warm water te maken. De cv-ketel verbruikt hiervoor 450 m3 per jaar. De totale energiekosten van de warmtepomp en cv-ketel samen zijn €975 per jaar (1,35 per m3 en 0,30 per kWh, prijspeil januari 2025).  Over een periode van 15 jaar zijn de totale kosten:

Op de lange termijn is de hybride warmtepomp dus €2.900 goedkoper dan een nieuwe cv-ketel. 

Optie 3: All-electric warmtepomp

Een all-electric warmtepomp kost ongeveer €8.900, inclusief subsidie (prijspeil januari 2025). De warmtepomp gebruikt 2.650 kWh stroom per jaar. Dit kost €800 per jaar (0,30 per kWh, prijspeil januari 2025). Door je huis te verwarmen met een all-electric warmtepomp, heb je geen gas meer nodig (als je ook elektrisch kookt). Hierdoor bespaar je €310 per jaar op de vaste kosten.  Over een periode van 15 jaar zijn de totale kosten:

Gerekend over 15 jaar is de all-electric warmtepomp dus €8.500 goedkoper dan een nieuwe cv-ketel. Dat scheelt dus ruim €550 per jaar.