Is verwarmen met waterstof of groen gas de toekomst?

In 2050 willen we in Nederland geen aardgas meer gebruiken. In het nieuws hoor je dan ook veel over duurzaam gas als vervanging. Zo kan duurzaam gas een belangrijke rol spelen in het aardgasvrij maken van de industrie. Soms wordt duurzaam gas ook genoemd als optie voor het verwarmen van onze huizen, maar er zijn slimmere keuzes. Voor het verwarmen van de meeste huizen is duurzaam gas namelijk minder geschikt dan een warmtepomp of warmtenet.

Op deze pagina lees je welke rol duurzaam gas kan spelen in Nederland.

Welke duurzame gassen zijn er?

Duurzaam gas is een verzamelnaam voor milieuvriendelijke gassen die aardgas kunnen vervangen. Er zijn verschillende soorten duurzame gassen. De bekendste zijn waterstof en groen gas. Deze gassen maken we van duurzame bronnen, zoals afval of water. 

Waterstof

Waterstof is een gas dat we kunnen gebruiken om huizen te verwarmen. We maken het met behulp van duurzame stroom van windmolens of zonnepanelen. Waterstof wordt gemaakt door een proces dat ‘elektrolyse’ heet. Hierbij splitsen we water in waterstof en zuurstof. Dit kost veel energie. Waterstof wordt op dit moment vooral gebruikt in de industrie. Ook rijden sommige auto’s op waterstof. 

Nadelen van waterstof

Waterstof klinkt als een interessante aardgasvrije oplossing. We zouden namelijk onze bestaande gasleidingen kunnen gebruiken als we deze aanpassen. Toch heeft waterstof ook nadelen. 

Bij het maken van waterstof uit stroom gaat veel energie verloren. Van de energie die je erin stopt, komt uiteindelijk maar 75% als warmte in je woning. Ter vergelijking: een warmtepomp haalt warmte uit stroom én uit de omgeving (zoals lucht of bodem) en kan zo voor elke kWh stroom wel vier keer zoveel warmte afleveren. Dat is meer dan 4x zoveel!

Voor het maken van duurzame waterstof hebben we dan ook veel groene stroom nodig. Dit is stroom van bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen. Op dit moment en waarschijnlijk ook in de toekomst hebben we niet genoeg plek om al deze duurzame stroom op te wekken. Je zou de groene stroom uit het buitenland kunnen halen, maar het inkopen van genoeg groene stroom zal niet makkelijk en vooral ook duur zijn.

Groen gas

Groen gas lijkt op aardgas en kan daardoor zonder problemen worden gemengd met aardgas. We maken groen gas vaak van biogas. Biogas ontstaat als we biomassa laten gisten. Biomassa is bijvoorbeeld mest, afvalwater, of afval van vlees, brood en vis.

Het gas dat nu door de gasleidingen stroomt bestaat al voor een heel klein deel uit groen gas. De overheid wil in 2030 wel 10 keer zoveel groen gas maken. Toch is er niet genoeg biomassa in Nederland om al het aardgas te vervangen. Daarom is groen gas niet geschikt om alle huizen mee te verwarmen. 

Groen synthetisch gas

Een andere vorm van groen gas is synthetisch gas. Synthetisch gas, is chemisch hetzelfde als aardgas maar wordt niet uit de grond gehaald maar gemaakt. Het kan bijvoorbeeld worden gemaakt door waterstof met CO2 te mengen. Er is veel stroom nodig om eerst waterstof en vervolgens synthetisch gas te maken. Deze vorm van synthetisch gas is daarom een duur alternatief voor aardgas.

Voor wie is duurzaam gas interessant?

Duurzaam gas is vooral belangrijk voor de industrie. Bedrijven hebben vaak veel warmte nodig voor hun werk. Denk aan het maken van kunstmest of de smeltprocessen van de hoogovens. Daarvoor zijn hoge temperaturen nodig, ook in de toekomst. Duurzaam gas is hier heel geschikt voor.

Voor woningen is duurzaam gas minder logisch. De meeste huizen kunnen we door extra te isoleren ook verwarmen met lagere temperaturen. Het is dus makkelijker om een huis geschikt te maken voor lage temperaturen dan een fabriek. Daarom is het zonde om duurzaam gas te gebruiken in woningen als we dat gas ook kunnen inzetten voor de industrie. 

In woningen zijn groene gassen als alternatief voor aardgas meestal niet de beste keuze. Vooral wanneer er andere goedkopere oplossingen beschikbaar zijn. Denk aan een warmtepomp of een warmtenet.

Gaan we dan helemaal geen groene gassen inzetten voor onze huizen? Nee, het zou kunnen dat we groene gassen inzetten op plekken waar een aansluiting op een warmtenet of gebruik van een warmtepomp niet mogelijk is. Bijvoorbeeld:

• Huizen die moeilijk te isoleren zijn

• Huizen die niet met een warmtepomp of op lage temperatuur verwarmd kunnen worden

• Huizen in gebieden waar in de toekomst geen warmtenet geplaatst wordt

• Monumenten, zoals oude boerderijen of huizen in historische stadscentra.

Je huis klaarmaken voor duurzaam gas

Als je groen gas gaat gebruiken, verandert er niet veel. Groen gas lijkt namelijk erg op aardgas. Je cv-ketel hoeft dan niet aangepast te worden.

Voor waterstof is dat anders. Je cv-ketel moet dan aangepast worden. Ook de gasleidingen in je huis en in de grond moeten geschikt zijn voor waterstof. Waterstof is lichter dan aardgas en kan makkelijker ontsnappen. Daarom zijn speciale leidingen en aansluitingen nodig. Ook bevat waterstof minder energie dan aardgas. Dit betekent dat er ongeveer 3 keer zoveel waterstof door de gasleidingen moet stromen voor dezelfde warmte. Het gasnetwerk moet hierop aangepast worden. Dit kost geld.

Energie besparen is altijd een goed idee!

Energie besparen, bijvoorbeeld door te isoleren, is altijd een goed idee. Dit bespaart je energiekosten en maakt je huis comfortabeler. Ook als je later je huis gaat verwarmen met waterstof of een groen gas.

Wat kost duurzaam gas?

Het mooie van duurzaam gas is dat bijna elk huis geschikt is. Het nadeel is dat het duurder is dan aardgas. En waarschijnlijk blijft het ook duurder. Dit komt doordat het moeilijk is om veel duurzaam gas te maken.

Lagere investering, maar een hogere energierekening

Een voordeel van duurzaam gas is dat de kosten om over te stappen laag zijn. Voor groen gas hoeft je cv-ketel niet aangepast te worden, omdat het zoveel op aardgas lijkt. Je energierekening zal wel hoger zijn dan bij een warmtepomp of een aansluiting op een warmtenet omdat elektriciteit en warmte goedkoper is. Voor waterstof moet je daarnaast ook je cv-ketel vervangen voor een speciale waterstofketel.

Prijs van groen gas

Op dit moment zit er al een klein beetje groen gas bij ons aardgas. De overheid wil dat er in 2030 ongeveer 20% van het gas uit groen gas bestaat. Groen gas is duurder dan aardgas. We weten nu nog niet precies hoeveel duurder groen gas gaat zijn. Maar de verwachting is dat je in 2030 15 tot 20 cent meer betaalt voor groen gas dan voor aardgas. 

Prijs van waterstof

Waterstof is nog duurder dan groen gas. Dit komt doordat er veel energie verloren gaat tijdens het maken van waterstof. De kosten van waterstof zijn daarom wel 4 keer hoger dan voor aardgas.