De Omgevingswet: Isoleren met zorg voor de natuur

Ga je je huis isoleren? Goed plan! Isoleren bespaart je energie en geld, en het helpt je buurt duurzamer te maken. Helaas kan isoleren ook slecht nieuws zijn voor dieren. Bij het isoleren kun je onbedoeld dieren wegjagen, verwonden of doden. Dit mag niet volgens de wet, omdat veel dieren beschermd zijn.

Daarom is het belangrijk dat je bij het isoleren rekening houdt met de natuur. Zo bespaar je energie en bescherm je de dieren in je huis en tuin. Op deze pagina lees je stap voor stap hoe je dat doet.

De Omgevingswet en isoleren

Sinds 2024 geldt de Omgevingswet. Deze wet zorgt ervoor dat de natuur in Nederland goed wordt beschermd. Veel dieren, zoals de vleermuis, huismus en gierzwaluw, zijn namelijk beschermd.

Wat betekent deze wet voor jou?

Je mag de verblijfplaatsen van beschermde dieren (zoals nesten in je spouwmuur of onder dakpannen) niet beschadigen of weghalen.
Je mag de beschermde dieren niet verstoren, vangen of doden. Dit geldt ook als je per ongeluk een dier verstoort tijdens de werkzaamheden.

Spouwmuurisolatie is een populaire maatregel. Maar juist in de spouwmuur zitten vaak beschermde dieren, zoals vleermuizen. Daarom zijn de regels voor isoleren vooral gericht op de spouwmuur.

De regels voor spouwmuurisolatie

Voordat je de spouwmuur (de ruimte tussen de binnen- en buitenmuur) laat isoleren, is het belangrijk om te weten of er beschermde dieren wonen. De stappen die je moet volgen, hangen af van je gemeente.

Stap 1: Heeft je gemeente een SoortenManagementPlan (SMP)?

Voordat je een isolatiebedrijf inschakelt, is er één belangrijke vraag: heeft je gemeente al een SoortenManagementPlan (SMP)? Op de website van Natuurvriendelijk Isoleren zie je welke gemeenten al een (pre)SMP hebben.

Wat is een SoortenManagementPlan (SMP)?

Een SoortenManagementPlan (SMP) is een groot plan van de gemeente om de natuur in je buurt te beschermen. Met dit plan heeft de gemeente al voor een hele wijk of stad uitgezocht waar de beschermde dieren wonen en hoe deze beschermd moeten worden. Door het SMP krijgt de gemeente een vergunning voor het isoleren van woningen. Daarom hoef je zelf geen onderzoek te doen of een vergunning aan te vragen voordat je gaat isoleren.

Tip: kijk altijd of je huis binnen het gebied van het SMP valt. Dit staat vaak op de website van je gemeente.

Ja, mijn gemeente heeft een (pre)SMP

Als je gemeente een SMP heeft mag je isoleren volgens de methode Natuurvriendelijk Isoleren (NVI). Het isolatiebedrijf werkt dan met de vergunning van de gemeente. Ze zorgen ervoor dat de dieren veilig kunnen verhuizen naar een nieuwe plek (zoals een vleermuiskast) voordat ze beginnen met isoleren. Vindt hier een isolatiespecialist die natuurvriendelijk isoleert.

Nee, mijn gemeente heeft nog geen (pre)SMP

Wilt je je spouwmuur isoleren? Ga dan naar stap 2.

Stap 2: De eDNA-test voor uw spouwmuur

Als je gemeente nog geen plan (SMP) heeft en je wil je spouwmuur isoleren, dan is een eDNA-test nodig. Je schakelt hiervoor een gecertificeerd bedrijf in.

Wat is een eDNA-test?

Dit is een betrouwbare test die kijkt of er DNA-sporen van beschermde dieren (zoals vleermuizen) in je spouwmuur zitten. Een gecertificeerd bedrijf verzamelt wat stof en sporen met een spons, en dit gaat naar een laboratorium. Een eDNA test kost op dit moment ongeveer €400.

Uitslag eDNA-test negatief?

Er zijn geen sporen van beschermde dieren gevonden. Je kunt direct en veilig isoleren. Je hoeft geen natuurvriendelijke maatregelen te treffen. Zoek een vakspecialist voor het isoleren van je spouwmuur via onze

Uitslag eDNA-test positief?

Er zijn wel sporen van beschermde dieren gevonden. Dan moet je helaas even wachten. Je mag de woning nu niet isoleren, om de dieren niet te verstoren. Je hebt dan twee opties:

Wachten tot de gemeente het SMP-plan heeft afgerond, of
Zelf een vergunning aanvragen bij de provincie na een uitgebreid ecologisch onderzoek. Let op: een uitgebreid onderzoek en vergunningsaanvraag is duur.

Welke isolatiemaatregelen kunnen dieren verstoren?

Spouwmuurisolatie

Buitenmuurisolatie

Dakisolatie

Vervangen van kozijnen

Zonnepanelen plaatsen

Slopen van schoorstenen, schuren, buitenmuren of daken

Wat kun je nog meer doen voor de dieren?

Veilige plekjes

Hang goede nest- of vleermuiskasten op. Dit geeft vleermuizen en volgens een andere verblijfplaats. Koop deze bij een gespecialiseerde verkoper. Meer informatie vind je op de website van de Vogelbescherming.

Groene tuin

Help dieren door uw tuin diervriendelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan groen op de gevels, water voor vogels of planten met bloemen, zaden en/of bessen.