Verduurzamen van monumentale woning uit 1872 in Rijkevoort

Paul en Lydia Verheijen wonen samen met hun twee kinderen in het oudste woonhuis van Rijkevoort. Honderdvijftig jaar lang was er weinig aan de woning gedaan. ‘Een museum’, zo noemde de bouwhistorisch onderzoeker het. Nu is deze monumentale woning uit 1872 volledig verduurzaamd.

Isolatie

“Nu is het een comfortabel huis, maar dat was in 2021 – toen wij het kochten – heel anders. We hebben er eerst even gewoond en zijn toen gestart met de grote verbouwing. Er is een houtskelet ingebouwd. Naast het dak hebben we ook de vloer, muur en wanden tussen de verschillende kamers goed geïsoleerd. Dat hebben we biobased gedaan; niet met steenwol, maar met houtvezelplaten. De ramen waren iets lastiger. Triple glas was te dik voor de oude, gerestaureerde kozijnen, dus zijn we voor HR++ monumentenglas gegaan met een authentieke uitstraling.”

Hergebruiken

“We hebben veel materialen hergebruikt. De oorspronkelijke deuren hebben – met een likje verf – weer een plek in ons huis gekregen. Dat scheelt niet alleen kosten, maar brengt ook meteen sfeer. Zo zijn de tegeltjes bij de schouw behouden en hebben we de oorspronkelijke keukenvloer – die we compleet intact vonden onder de vloer – nu in de kelder gelegd. De dakpannen komen van een oude boerderij, die ze aan het verbouwen waren. Je moet misschien iets meer moeite doen, maar het is het meest duurzame dat je kunt doen tijdens een verbouwing. Stel dat alle bakstenen voor deze woning opnieuw gebakken hadden moeten worden; dan was daar ontzettend veel energie voor verbruikt. Onnodig!”

Duurzame keuzes

“Als je woning helemaal open ligt – het dak was er zelfs af in ons geval – kun je écht doorpakken op duurzaamheidsvlak. Dat moest ook wel, want in de oorspronkelijke staat verbruikten we per maand in de winter 700 kuub gas om het warm te houden. Nu zijn we volledig van het gas af. Onze vloerverwarmingsinstallatie is aangesloten op de bodemwarmtepomp, waarmee het in de zomer heerlijk koel is en we in de winter kunnen verwarmen. We hebben daarnaast ook 28 zonnepanelen en een warmte-terug-win-installatie. De technische ruimte hebben we in de kelder gerealiseerd. Het lemen plafond heb ik zelf met de kinderen gemaakt.”

Vooruitdenken

“Ga je verbouwen, dan is het goed om vooruit te denken. Extra leidingen kosten niet zoveel; nu ligt alles open. Zo konden wij – een paar jaar na de verbouwing – eenvoudig overschakelen op het hergebruik van water om de toiletten door te spoelen.”

Subsidies

“Verbouwen en verduurzamen betekent ook veel uitzoeken, niet alleen qua regelgeving, maar ook wat kosten en subsidies betreft. Dat loont. Als je kijkt naar de ISDE subsidie gaat het echt om substantiële bedragen. Tip: je kunt misschien eigenhandig veel verduurzamen, maar check dan of je nog recht op de subsidie hebt. Vaak vragen ze om de factuur van een bedrijf. Voor monumenten zijn er daarnaast speciale subsidies en bij het Restauratiefonds kun je een gunstigere hypotheek afsluiten. Natuurlijk hoef je niet alles alleen te doen; wij hebben bijvoorbeeld een energie-inspectie laten doen door de Monumentenwacht.”

Comfortabel wonen

“Alle tips en de verbouwing hebben er voor gezorgd dat we nu nog maar 40,- euro aan energiekosten per maand hebben én ontzettend comfortabel wonen. Zowel qua klimaat als qua geluid. De kermis op het plein zorgde voorheen voor veel geluidsoverlast. Nu sluiten we gewoon de ramen én genieten we op deze centrale plek in het dorp.”