Isolatie bepalen
Hoe weet ik of mijn huis goed geïsoleerd is?
In een goed geïsoleerd huis is het comfortabeler en bespaar je op je energierekening. Op deze pagina ziet je hoe je zelf kunt controleren welke delen van jouw huis nog isolatie nodig hebben.
Ga direct naar:
Isolatiewaarde en waarom dat belangrijk is
Hoe kan je zelf isolatie meten?
Vloerisolatie bepalen
Muurisolatie bepalen
Dakisolatie bepalen
Isolerend glas bepalen
Plan om aan de slag te gaan
Volgende stappen
Isolatiewaarde
Hoe goed elk onderdeel van jouw huis geïsoleerd is, wordt aangegeven met de isolatiewaarde, of Rc-waarde. Hoe hoger de Rc-waarde, hoe beter de isolatie.
Rc-waarde en verwarming
Een Rc-waarde van 2,5 voor vloeren, muren of daken is vaak voldoende voor een midden- of lage temperatuur warmtenet. Extra isoleren boven deze waarde is meestal duurder dan het oplevert. Ligt je Rc-waarde onder de 2,5, dan is extra isolatie aan te raden.
Subsidie voor isolatie
Wil je extra isoleren en ISDE-subsidie aanvragen? Zorg dan dat je isolatie voldoet aan de specifieke voorwaarden. Deze verschillen per soort isolatie. Klik hier voor meer informatie over de voorwaarden.
Materiaal en dikte
Het type isolatiemateriaal en de dikte van de isolatielaag bepalen de isolatiewaarde. Elk materiaal heeft unieke eigenschappen; bijvoorbeeld, een wollen trui is warmer dan een katoenen trui. Een dikke laag van goed isolatiemateriaal geeft een hoge isolatiewaarde en vermindert warmteverlies.
Jou
De Rc-waarde geeft de isolatiewaarde van het gehele onderdeel aan, inclusief buiten- en binnenstenen bij een muur. De isolatiewaarde van alleen het isolatiemateriaal wordt Rd-waarde genoemd. De Rc-waarde is vaak iets hoger omdat andere materialen zoals stenen ook bijdragen aan de isolatie.
Zo kom je achter jouw isolatiewaarde
Het vernieuwde energielabel van 2021 vermeldt duidelijk de Rc-waarde van elk onderdeel van jouw woning. Als je geen nieuw energielabel heeft, kan een vakman de isolatie beoordelen, maar sommige isolatie kun je zelf controleren. Op deze pagina geven we tips om zelf je isolatie te bekijken.
Praktische tips om zelf isolatie te meten
Per isolatietype kun je kijken hoe je de isolatiewaarde kunt bepalen.
Ga direct naar:
Vloerisolatie
Muurisolatie
Dakisolatie
Isolerend glas
Vloerisolatie
Vanaf 1980 begonnen woningen vloerisolatie te krijgen bij de bouw. Daarvoor hing het isolatieniveau vooral af van het gebruikte bouwmateriaal. Voor elke bouwperiode is er een minimale isolatiewaarde.
Bouwperiode | voor 1976 | 1976 - 1979 | 1980 - 1982 | 1983 - 1992 | 1993 - 2012 | 2013 - nu |
|---|---|---|---|---|---|---|
Vloer (Rc-waarde) | 0,17 | 0,26 | 0,52 | 1,30 | 2,50 | 3,50 |
Afhankelijk van het gebruikte materiaal en hoe dik het is, kun je zien hoe goed de isolatie is. 14 cm wol is bijvoorbeeld gelijk aan een Rd-waarde van 3.5.
Isolatie-materiaal | Dikte (Rd-waarde 1.5) | Dikte (Rd-waarde 2.5) | Dikte (Rd-waarde 3.5) | Dikte (Rd-waarde 4.5) |
|---|---|---|---|---|
PUR-schuim | 5-6* cm | 8-10* cm | 10-14* cm | 13-18* cm |
Steen-, Glaswol | 6 cm | 10 cm | 14 cm | 16 cm |
Thermokussens | 15 cm** |
* De lage waarde geldt voor gesloten cel PUR-schuim (niet ademend) en de hoge waarde voor open cel PUR-schuim (ademend). Welk PUR-schuim is gebruikt in jouw woning kan je niet zelf zien.
** De isolatiewaarde van thermokussens hangt af van de hoeveelheid opgesloten lucht.
Voor meer informatie over materialen en Rd-waarden kun je dit artikel lezen.
Om uit te zoeken of jouw vloer na de bouw extra is geïsoleerd, kun je de volgende stappen volgen.
Kan je in de kruipruimte komen?
Ja? Dan kan je zien of er isolatie tegen de vloer zit. Met een breinaald kan je op verschillende plekken de dikte van de isolatie meten. Let op: prik nooit door folie heen!
Er kan ook isolatie op de bodem van de kruipruimte liggen. Bodemisolatie heeft meestal een lagere isolatiewaarde dan isolatie direct tegen de vloer. Ook is de isolatiewaarde van bodemisolatie moeilijker te meten. Dit komt omdat er een luchtlaag tussen zit, die geventileerd wordt. Hier kun je lezen wat het verschil is tussen vloer- en bodemisolatie.
Je
Als je niet in de kruipruimte kunt komen, is het niet mogelijk om de isolatie te bekijken. Kijk of er ventilatiegaten van de kruipruimte in de buitenmuur zitten, zoals op onderstaande foto. Als dat zo is en je hebt een houten vloer, kun je een luik laten maken door een aannemer. Daarna kun je via bovenstaande omschrijving de isolatie meten en eventueel extra isolatie toevoegen.
Nee, ik heb geen kruipruimte
Heb je helemaal geen kruipruimte, dan wordt het lastig om de isolatie te meten. Het is zonder kruipruimte ook lastiger om extra te isoleren. De enige manier die dan overblijft is een nieuwe vloer of een isolerende ondervloer. Beiden zorgen er voor dat er een nieuwe vloerbedekking moet komen.
Muurisolatie
Vanaf 1976 begon men isolatie te gebruiken in de muur bij de bouw van een woning. Voor elke bouwperiode is de minimale isolatie bekend:
Bouwperiode | voor 1925 | 1925 - 1975 | 1976 - 1979 | 1980 - 1987 | 1988 - 1990 | 1991 - 2012 | 2013 - 2015 | 2016 - nu |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Muur (Rc-waarde) | 0,24 | 0,43 | 0,69 | 1,3 | 2 | 2,5 | 3,5 | 4,5 |
Om uit te zoeken of jouw muur na de bouw extra is geïsoleerd, kun je deze stappen volgen.
Is er een spouwmuur?
Ik weet niet of ik een spouwmuur heb.
Huizen gebouwd na 1925 hebben bijna allemaal een spouwmuur. Je kunt dat soms al zien bij een deuropening of raamkozijn. Meet je van binnen tot buiten meer dan 25 cm, dan mag je ervan uitgaan dat er een spouw is.
Ja, ik heb een spouwmuur.
Dan zitten er soms spleetjes tussen de stenen in de buitenmuur. Daar kun je een satéprikker of breinaald in steken. Heb je geen openingen, dan kun je een klein gaatje boren in de voeg. Spouwmuurisolatie is vaak zacht (vaak is er wol of schuim gebruikt). Voel je niets tot de harde binnenmuur? Dan weet je dat er geen spouwmuurisolatie in zit.
Als je zachte isolatie voelt, dan kun je met je vinger meten wanneer je dit voelt. Trek hier de dikte van de steen vanaf en je weet de ruimte die er nog over is in de spouw (vrije ruimte). De dikte van de steen kun je vaak bij een hoek meten.
Om de diepte van de hele spouw te meten doe je hetzelfde. Maar nu duw je voorzichtig door tot de binnenmuur. Weer haal je de dikte van de steen van deze lengte af. Dit is meestal tussen de 5 en 10 cm.
Nu je de diepte van de totale spouw weet, kun je ook de dikte van de isolatie berekenen. Je trekt hier de vrije ruimte in de spouw vanaf en dan heb je de dikte van het isolatiemateriaal.
Totale spouw - vrije ruimte spouw = dikte isolatie
Nee, ik heb geen spouwmuur.
Als je geen spouwmuur hebt, zoals bij een steensmuur of houtskeletbouw, dan is het lastiger om de isolatie te meten. De isolatie zit vaak helemaal weggewerkt, achter een gestucte gipswand bijvoorbeeld. Daarnaast is er soms een folie gebruikt, die zeker niet doorboord mag worden.
Dakisolatie
Vanaf 1976 begon men isolatie te gebruiken in de muur bij de bouw van een woning. Voor elke bouwperiode is de minimale isolatie bekend.
Bouwperiode | voor 1966 | 1966 - 1975 | 1976 - 1979 | 1980 - 1987 | 1988 - 1990 | 1991 - 2012 | 2013 - 2015 | 2016 - nu |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Dak (Rc-waarde) | 0,13 | 0,86 | 1,03 | 1,30 | 2,00 | 2,50 | 3,50 | 6,00 |
Om uit te zoeken of jouw dak na de bouw extra is geïsoleerd, kun je de volgende stappen volgen
Schuin dak
Zie ik iets via de buiten- of binnenkant?
Bij een dak is het lastig om de isolatie te meten. Wel kun je alvast via de buitenzijde kijken of er ‘iets’ zit. Via een dakraam kun je kijken of je een dakpan omhoog kan schuiven. Je kunt dan zien of er folie of een PUR-laag zit. Als dat er niet zit, dan zie je waarschijnlijk hout. Deze informatie kun je gebruiken als je nieuwe isolatie wil toevoegen.
Van binnenuit is de isolatie ook niet makkelijk te bekijken. Vaak zit de isolatie goed afgedekt met gipsplaten. Daarnaast wordt soms een folie gebruikt tegen vocht en deze moet heel blijven. Je kunt natuurlijk voorzichtig een gedeelte openmaken op een onbelangrijke plek, om te kijken of er isolatie achter zit. Bijvoorbeeld in een inbouwkast of achter de knieschotten.
Plat dak
Dakbedekking aan vervanging toe?
Platte daken worden bijna altijd via de buitenkant geïsoleerd. Hierdoor zit de isolatie goed verstopt. Een mooi moment om extra te isoleren, is als de dakbedekking vernieuwd moet worden. Het vervangen van de dakbedekking is een goed moment om te kijken wat voor isolatie er in jouw dak zit. Je moet dan wel snel een beslissing kunnen nemen of je extra isolatie wilt aanbrengen. Bespreek dit daarom goed van te voren met de dakdekker.
Isolerend glas
De isolatiewaarde van glas wordt uitgedrukt in de U-waarde. Hoe lager de U-waarde is, hoe beter het glas isoleert. Enkel glas heeft een U-waarde van ongeveer 5,7 en triple glas van ongeveer 0,7. Enkel glas en triple glas (3 glasplaten) zijn makkelijk te herkennen aan het aantal glasplaten. Het verschil tussen oud dubbelglas en hoogrendementsglas (HR) is een stuk lastiger te zien. Hieronder een paar vragen om te achterhalen welke van deze twee jij hebt.
Is het glas van voor 2000?
Glas van voor 2000 is, op een uitzondering na, altijd oud dubbel glas. Sinds 2004 wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van HR++ glas. Tussen 2000 en 2004 is het niet zeker wat voor glas er gebruikt is. Ga verder met de volgende stappen om het soort glas te achterhalen.
Staat er HR in de code?
In de metalen strip tussen de glasplaten, de sponning , staat soms een code. Als hier HR instaat, weet je dat het hoogrendementsglas is. Staat dit er niet in, kun je de code ook opzoeken op internet.
Houd een vlammetje voor het glas
Je kunt ook een vlammetje voor het glas houden. Je ziet dan in de weerspiegeling 4 vlammetjes. Als het tweede of derde vlammetje een andere kleur heeft, is het HR-glas.
Volgende stappen
Als jij je huis goed geïsoleerd hebt, kun je volgende stappen zetten naar een aardgasvrije woning. Op de pagina Aardgasvrij wonen lees je waarom woningen van het aardgas gaan en wat je nu al kunt doen op weg naar aardgasvrij.