Woningen gebouwd tussen 2016 - nu

Woningen gebouwd tussen 2016 en nu

In deze bouwperiode zijn woningen standaard goed geïsoleerd. De verschillende onderdelen van de woning hebben een hoge isolatiewaarde (Rc-waarde) meegekregen. Voor vloer is dit minimaal Rc = 3,5 voor, de gevel Rc = 4,5 en voor het dak Rc = 6,0. Er is standaard isolerend HR++ glas of triple (HR+++) glas toegepast. In woningen uit deze periode is ook al vaak balansventilatie met warmteterugwinning toegepast. Zo'n ventilatiesysteem gebruikt de warmte uit de afgezogen lucht om de verse lucht van buiten op te warmen. Ook is er nieuwbouwwoningen goede naad- en kierdichting. De woningen zijn (bijna) klaar om van het aardgas af te gaan.

Lente-akkoord 2018

Het Lente-akkoord is een afspraak tussen de Rijksoverheid en organisaties. In het Lente-akkoord van 2018 is vastgesteld dat nieuwbouwwoningen aardgasvrij worden gebouwd. Woningen die sinds de tweede helft van 2018 nieuw zijn gebouwd zijn in de meeste gevallen al aardgasvrij gebouwd. Woningen waarvan de omgevingsvergunning vóór 1 juli 2018 was gegeven, mochten nog wel op het aardgas worden aangesloten.

Veelvoorkomende uitdagingen bij woningen uit deze bouwperiode:

• Soms zijn niet de beste ventilatiesystemen in de markt gebruikt. Bijvoorbeeld (balans) ventilatiesysteem zonder warmteterugwinning of mechanische ventilatie type C. Er zijn systemen beschikbaar die de woning warmer houden.

• Soms ligt er een beperkt aantal zonnepanelen op het dak. Vaak de minimale hoeveelheid om aan de eisen te voldoen. Wilt u het systeem uitbreiden? Dan zijn soms aanpassingen nodig. Zoals bijvoorbeeld een nieuwe omvormer: een apparaat in het zonnepanelen-systeem.

• Verwarmingssysteem zijn soms niet geschikt om te verwarmen op lage temperaturen.

Energiezuinig maken van woningen uit 2016 - nu

Vaak is bij woningen uit deze periode het vervangen van het ventilatiesysteem de beste aanpassing. Hierdoor wordt de lucht in de woning gezonder en blijft de warmte beter binnen. Ook is het (volledig) zelf opwekken van stroom met zonne-energie vaak een slimme maatregel.

Stap 1: Isoleren

Isoleren is bij woningen uit deze bouwperiode niet nodig. De verschillende onderdelen van de woning zijn goed geïsoleerd en geschikt voor verwarmen op lage temperaturen (LT). Een woning kan op lage temperatuur verwarmd worden met bijvoorbeeld een warmtepomp of lage temperatuur warmtenet. Gaat u later nog eens verbouwen? Dan kan u de isolatie alsnog verbeteren.

Stap 2: Ventileren

In goed geïsoleerde woningen met goede naad- en kierdichting komt weinig frisse lucht en zuurstof van buiten naar binnen. Daarom is een goed ventilatiesysteem belangrijk voor gezonde lucht in huis.

Ventilatieoplossingen voor woningen uit 2016 - nu

Een balansventilatiesysteem met warmteterugwinning (WTW) warmt de koude lucht die binnenkomt op met de warmte van de afgevoerde lucht. Deze warme lucht wordt de woning in geblazen. Dat maakt balansventilatie een erg energiezuinig ventilatiesysteem. Ook zorgt dit systeem voor voldoende zuurstof en afvoer van vocht. Veel woningen uit de bouwperiode 2016-nu hebben al balansventilatie, met of zonder met warmteterugwinning.

Balansventilatie zonder WTW

Heeft u al balansventilatie maar wordt er geen warme lucht teruggeblazen in de woning? Dan kunt u de bestaande box vervangen (een onderdeel van het ventilatiesysteem). U kunt daarnaast ook nog vocht- of bewegingssensoren installeren om het systeem nog energiezuiniger te maken.

Mechanische ventilatie type C

In sommige gevallen is er nog mechanische ventilatie type C aanwezig, al komt dat niet vaak voor. Bij dit systeem wordt alleen lucht mechanisch afgezogen. In dit geval kan de aanwezige afvoerbox worden vervangen voor balansventilatie met een WTW unit. Er moeten dan wel kanalen gemaakt worden waarmee de schone lucht de woning in geblazen kan worden.

Grote verbouwing?

Kijk dan meteen naar de mogelijkheden voor centrale vraaggestuurde balansventilatie met warmteterugwinning.

Kleine verbouwing?

Kies voor decentrale balansventilatie met warmteterugwinning. Hierbij wordt er één apparaat geplaatst per (grote) ruimte in de gevel. In slaapkamers is zo'n apparaat vaak niet nodig als u deze niet verwarmt. Er moet dan wel op een andere manier geventileerd blijven worden om vocht af te voeren. En om voldoende frisse lucht in de kamer te krijgen.

Meer informatie over ventilatieoplossingen vindt u hier.

Stap 3: Zonne-energie

Zonne-energie komt gratis op het dak van uw huis terecht. Heeft u voldoende ruimte op het dak van uw woning? Dan is het slim om daar iets mee te doen door zonnepanelen of zonnecollectoren te plaatsen. Daarmee wekt u duurzaam elektriciteit en/of warmte op die bovendien kan zorgen voor een flinke besparing op de energierekening.

Zonnepanelen voor EPC

Bij woningen gebouwd in deze periode komt het voor dat er een minimaal aantal panelen op het dak zijn geplaatst. Net genoeg om aan de benodigde regels te voldoen voor de Energie Prestatie Coefficient (EPC-waarde). De opgewekte stroom kan daardoor minder zijn dan de hoeveelheid stroom die u gebruikt. Als er nog ruimte op het dak over is, kunt u het bestaande systeem uitbreiden met extra zonnepanelen.

Uitbreiden van zonnepanelen met stringomvormer

Het uitbreiden van een set zonnepanelen met de veelvoorkomende stringomvormer is niet altijd mogelijk. Er zijn een aantal dingen om rekening mee te houden:

• Soms heeft u een nieuwe omvormer nodig. Dit komt doordat de bestaande omvormer niet altijd sterk genoeg is voor het nieuwe aantal panelen. U kunt ervoor kiezen om te wachten met uitbreiden als de omvormer op korte termijn aan vervanging toe is. De levensduur van een omvormer is ongeveer 10 tot 12 jaar. Wilt u hier niet op wachten? Dan kunt u berekenen of de opbrengsten van de extra panelen hoger zijn dan de kosten voor een nieuwe omvormer.
  

• Houdt u de omvormer? Nieuwe panelen moeten dan dezelfde eigenschappen hebben als de huidige panelen.

• Soms is het lastig om nieuwe kabels te (laten) trekken.

• Vaak is het pas voordelig als u minimaal 6 panelen toevoegt aan uw systeem. Daarvoor heeft u voldoende ruimte voor nodig. Veel installateurs komen ook niet voor minder dan 6 panelen.

Door bovenstaande punten wordt meestal gekozen voor een nieuw systeem ernaast, met een tweede omvormer. U kunt een compleet nieuwe set aanschaffen en apart laten aansluiten. Dat kan bijvoorbeeld ook handig zijn als u een ander dak heeft.

Uitbreiden van bestaand systeem met micro-omvormers

Als de bestaande zonnepanelen micro-omvormers hebben, kunnen er gemakkelijk zonnepanelen met micro-omvormers bij geplaatst worden.

Let op: bent u van plan bent om een balansventilatiesysteem te installeren en/of op een warmtepomp over te stappen? Dan is het verstandig alvast rekening te houden met de extra elektriciteit die u hiervoor nodig heeft. Neem in dat geval meer panelen dan u nu nodig heeft.

Meer informatie over zonnepanelen vindt u hier.

Meer informatie over zonneboilers vindt u hier.

Aardgasvrij maken van woningen uit 2016 - nu

Woningen waarvoor de vergunning na 1 juli 2018 is verstrekt, zijn in bijna alle gevallen aardgasvrij. Woningen waarvoor de vergunning vóór 1 juli 2018 is verstrekt, zijn in de meeste gevallen nog aangesloten op het aardgas. Voor die woningen is het belangrijk te begrijpen wat het betekent om af te sluiten van het aardgas. Aardgas wordt vooral gebruikt voor verwarming (60%). Koken (5%) en het gebruik van warm water (35%) maken een kleiner deel uit van het gasverbruik.

Is de woning goed geïsoleerd en heeft het een ventilatiesysteem? Dan kunt u de woning op een energiezuinige manier aardgasvrij verwarmen. Wat daarvoor nodig is, leest u hieronder.

Stap 4: Aardgasvrij verwarmen

Bij iedere woning is het belangrijk om te weten wat de plannen van de gemeente zijn voor de wijk. Deze plannen hebben namelijk invloed op welke manier van aardgasvrij verwarmen voor u het voordeligst is. De plannen (Transitievisie Warmte) van de gemeente zijn in 2021 bekend gemaakt.

Is het nog niet bekend wat er in uw buurt gaat gebeuren? U kunt alsnog maatregelen treffen. Sommige maatregelen zij namelijk altijd interessant, zoals bijvoorbeeld isolatie.

Oplossingen voor aardgasvrij verwarmen voor woningen uit 2016 - nu

Er zijn op dit moment drie voor de hand liggende mogelijkheden om een woning te verwarmen zonder aardgas.

Aardgasvrij verwarmen op lage temperatuur: warmtepomp of lage temperatuur warmtenet

Verwarmen op lage temperatuur (LT) gebeurt met temperaturen van maximaal 50 graden. De temperatuur van het water dat door uw radiatoren of verwarming stroomt, is dus lager dan bij een cv-ketel.

Elektrisch verwarmen wordt meestal gedaan met een warmtepomp. Een andere manier is met infraroodverwarming. Infraroodverwarming is stralingswarmte en voelt net als een terrasverwarmer.

Verwarmen met een warmtepomp gebeurt met water door het cv-systeem op lage temperatuur. Dit gebeurt ook bij een LT warmtenet. Met een LT warmtenet wordt water van maximaal 50 graden naar de woning vervoerd. Dit wordt gebruikt voor de verwarming en warm water dat uit de kraan komt. Waarschijnlijk komen er vooral warmtenetten in wijken waar de huizen dicht op elkaar staan.

Voor verwarmen op lage temperatuur moet het warmte afgiftesysteem in de woning geschikt zijn. Systemen die geschikt zijn voor het afgeven van warmte op lage temperatuur zijn vloerverwarming en lage temperatuur convectoren.

Meer informatie over warmtepompen vindt u hier.

Meer informatie over infraroodverwarming vindt u hier.

Woningen uit deze periode zijn meestal klaar om op lage temperatuur te worden verwarmd. Indien nog niet aanwezig, moet balansventilatie met warmteterugwinning worden toegepast.

Aardgasvrij verwarmen op midden temperatuur: midden temperatuur warmtenet

Bij verwarmen op midden temperatuur (50 - 70 graden) wordt met een medium temperatuur (MT) warmtenet water naar de woning vervoerd wat wordt gebruikt voor de verwarming en het warme tapwater. Bij hele oude radiatoren kan het zijn dat deze moeten worden aangepast om warmte op deze temperaturen te kunnen afgeven

Om woningen uit deze periode met midden temperatuur te verwarmen is het niet nodig iets te veranderen aan de woning.

Aardgasvrij verwarmen op hoge temperatuur: hoge temperatuur warmtenet of groen gas oplossing

Bij verwarmen op hoge temperatuur (70 - 90 graden) wordt door een hoge temperatuur (HT) warmtenet water naar de woning vervoerd, wat wordt gebruikt voor verwarming en warm tapwater. Er hoeft niks aan het verwarmingssysteem aangepast te worden.

Bij een groen gas oplossing hoeft alleen de cv-ketel aangepast te worden. Wel wordt aangeraden om te werken met een hybride warmtepomp, omdat groen gas heel duur zal zijn.

Om woningen uit deze periode met hoge temperatuur te verwarmen hoeft niets aangepast te worden in de woning.

Besparen op gas voor warm tapwater: badkamer verbouwen

Heeft u plannen om de badkamer te verbouwen? Dan is dit ook het moment om na te denken over energiebesparende maatregelen die u in de badkamer kunt toepassen. Het is mogelijk om een douche met warmteterugwinning te installeren. Bij dit systeem wordt warmte uit het afvoerwater teruggewonnen. Deze warmte wordt vervolgens gebruikt om het schone koude water wat naar de mengkraan gaat vast voor te verwarmen. Op die manier bespaart u gas voor het verwarmen van tapwater.

Een andere slimme zet is een waterbesparende douchekop. Door het water te mengen met lucht, ervaart u een net zo comfortabele douchestraal terwijl er minder warm water wordt gebruikt. Ook zo bespaart u op gas.

Slim energie besparen

Voor grote energiebesparende maatregelen zijn vaak vakspecialisten nodig. Daarnaast zijn er ook kleinere maatregelen. Die klussen kunt u vaak zelf doen. Hieronder staan de slimste kleine maatregelen uitgelicht.

Ledverlichting

Door gloeilampen en halogeenlampen voor led te vervangen, bespaart u veel stroom. Ook als de lampen nog niet kapot zijn. Dit verdient zichzelf binnen een jaar terug. Spaarlampen kunt u blijven gebruiken tot ze stuk gaan.

A+++ apparaten

Het vervangen van een oud apparaat zoals een koelkast, wasmachine en droger is slim. Vervang deze voor een A+++ apparaat. Zo bespaart u zolang u het apparaat gebruikt op elektriciteitskosten. Kijk dus niet alleen naar aanschafkosten.

Slimme thermostaat

Met een slimme thermostaat kunt u het verwarmingssysteem instellen op gewoontes, ritme en gedrag. Ook kan van een afstand de thermostaat bediend worden. Dit zorgt voor efficiënter stoken en zo een besparing op de energierekening.

Keuken verbouwen

Gaat u de keuken verbouwen? Kies dan meteen voor koken op inductie. Dit is een kleine stap richting aardgasvrij wonen. Daarnaast kunt u kiezen voor een recirculatie afzuigkap. Dit type afzuigkap heeft geen afvoerkanaal en is niet aangesloten op de buitenlucht. Er kan daardoor geen koude lucht naar binnen komen.

Bent u huurder?

Een groot deel van de appartementen uit deze bouwperiode wordt verhuurd. Als huurder bent u beperkt in wat u kunt doen, omdat u afhankelijk bent van uw verhuurder. Op de pagina voor huurders leest u meer over wat u als huurder kunt doen om energie te besparen.

Voor meer tips kunt u het e-book met 50 slimme bespaartips downloaden.

Kosten en besparingen

Het is relatief eenvoudig om een woning gebouwd tussen 2016 tot nu aardgasvrij te maken. De kosten verschillen sterk per woningtype. En de kosten zijn ook afhankelijk van de grootte van de woning. Een groter vrijstaand huis heeft bijvoorbeeld meer arbeid en materiaal nodig om deze te verduurzamen dan een tussenwoning. Ook maakt het uit wat er al aan een woning gebeurd is door de jaren heen.

Wat zijn de kosten en besparingen?

Onderstaande kosten en besparingen zijn gebaseerd op het prijspeil van januari 2024.

Onderstaande kosten en besparingen zijn voorbeelden. Ze zijn gebaseerd op de bouwstandaarden in de bouwperiode 2016 tot nu en een 3 persoons huishouden. Er is geen rekening gehouden met eventuele verbeteringen of verbouwingen die na de bouw aan de woning zijn uitgevoerd. De werkelijke besparingen zijn afhankelijk van veel factoren zoals hoe u uw woning verwarmt of gebruik maakt van ventilatie.

Isolatie

Voor lage temperatuur verwarming zoals een warmtepomp, is het niet noodzakelijk om de isolatie van uw woning te verhogen.

Naad- en kierdichting

Elke woning heeft naden en kieren. Goede naad- en kierdichting is relatief goedkoop en kan het comfort in huis flink verhogen. U kunt tot €100 besparen door alle naden en kieren in huis te dichten.

Ventilatie

Als u nog geen ventilatie-systeem met warmteterugwinning heeft, dan kost dat al snel €10.000. Een mechanisch ventilatiesysteem is goed voor het binnenklimaat en daarmee ook voor uw gezondheid. Daarnaast bespaart u met goede warmteterugwinning flink op de gasrekening. Jaarlijks bespaart u 15% tot 30% ten opzichte van ventilatie zonder warmteterugwinning.

Zonne-energie

Een set zonnepanelen voor een eengezinswoning kost gemiddeld tussen de €4.000 en €5.000. Daarmee bespaart u ongeveer 80% op de elektriciteitsrekening.

Duurzaam verwarmen

Met het aanleggen van een verwarmingssysteem dat geschikt is voor lage temperatuur maakt u uw huis energiezuinig en voorbereid op de toekomst. Bijvoorbeeld met vloerverwarming en/of lage temperatuur convectoren. Voor een gemiddelde tussenwoning kost dit ongeveer €7.500 en voor een gemiddelde vrijstaande woning €10.500.

Een hybride warmtepomp kost ongeveer €7.000 (exclusief subsidie) en daarmee bespaart u ongeveer 70% op het gasverbruik voor verwarmen. De cv-ketel gebruikt u dan nog voor het maken van warm tapwater of op hele koude winterdagen.

Een all-electric warmtepomp (lucht) kost ongeveer €12.500 (exclusief subsidie). Daarmee is uw woning (bijna) helemaal aardgasvrij. Met een all-electric warmtepomp bespaart u minstens €215 per jaar op de kosten voor het vastrecht voor gas (als u ook elektrisch kookt). Daarbij komt de besparing op uw energieverbruik voor verwarmen en warm water. Deze besparing is afhankelijk van het overgebleven gasverbruik na het nemen van isolatiemaatregelen, naad- en kierdichten en energiezuinige ventilatie.

Het aansluiten op een warmtenet kost in 2024 ongeveer €5.250. Hierbij komen nog extra kosten als de afstand tussen woningen en de hoofdleiding van het warmtenet meer dan 25 meter is. Met een aansluiting op een warmtenet is uw woning aardgasvrij.

Als er een alternatieve vorm van gas in plaats van aardgas in uw wijk komt, zijn er geen aanpassingen nodig aan het warmteafgiftesysteem. Het is nog onbekend hoeveel het gaat kosten om aan te sluiten op een groen gasnet. Let op, de verwachting is dat zeer weinig woningen (minder dan 10%) van groen gas gebruik gaan maken in de toekomst. Dat komt doordat er weinig groen gas beschikbaar is en het duur is om te produceren.

Elektrisch koken

Om echt volledig aardgasvrij te wonen is het ook noodzakelijk om elektrisch te gaan koken. Het aanschaffen van een inductie- of keramische kookplaat en de nodige aanpassingen aan de meterkast kost ongeveer €2.500.

Wat zijn de voordelen?

Maandelijks betaalt u een aardig bedrag aan de energiemaatschappij. Dat is best zonde. Want u kunt dat geld ook investeren in dingen die uw huis comfortabeler maken uw energierekening verlagen. Bovendien toont onderzoek aan dat investeren in duurzame maatregelen uw woning meer waard maakt.

Schatting jaarlijkse energielasten van een tussenwoning en een vrijstaande woning uit 2016-nu met 3 personen

In 2024 betaalt u waarschijnlijk ongeveer €2.400 voor een tussenwoning en €3.500 voor een vrijstaande woning aan gas en elektriciteit.

Wij gaan ervan uit dat de energieprijzen 2% per jaar stijgen. Dat betekent dat u in totaal over 15 jaar €44.500 voor een tussenwoning en €63.500 voor een vrijstaande woning betaalt voor gas en elektriciteit als u geen maatregelen treft.

Door energiebesparende maatregelen te nemen verlaagt u de energiekosten over 15 jaar met ongeveer €28.700 voor een tussenwoning en tot €39.500 voor een vrijstaande woning. Dat zijn flinke besparingen.

Voordelen

• Lagere maandelijkse woonlasten

• Hogere woningwaarde

• Goed voor het milieu

• Comfortabeler en gezonder huis

• Aanpakken van gebreken

• Voorbereid op een aardgasvrije toekomst

Subsidies en leningen

Er zijn landelijk en lokaal verschillende subsidies en leningen beschikbaar voor het financieren van energiebesparende maatregelen. Let op: het kan zijn dat nieuwe woningen uitgesloten zijn van bepaalde subsidies. Houd dit goed in de gaten.

Landelijke subsidieregelingen

ISDE subsidie: Isolatie

Met de ISDE (Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing) kunt u onder andere subsidie krijgen op de investering in isolatiemaatregelen. U kunt de subsidie al aanvragen vanaf 1 maatregel. Het subsidiebedrag hangt af van welke maatregel u uitvoert en hoeveel vierkante meters er geïsoleerd worden.

Tip: uw subsidiebedrag voor isolatiemaatregelen verdubbelt als u meer dan één isolatiemaatregel uitvoert. Dit geldt ook als u een isolatiemaatregel combineert met de installatie van een warmtepomp, zonneboiler of aansluiting op een warmtenet. Vraag hiervoor subsidie aan binnen 24 maanden na het uitvoeren van de eerste maatregel. Kijk voor alle voorwaarden en de precieze subsidiebedragen per maatregel op de website van de RvO.

U heeft geen recht op subsidie als u al eerder een andere subsidie voor dezelfde type(n) isolatiemaatregel(en) heeft ontvangen. Als u andere soorten isolerende maatregelen laat uitvoeren wel.

ISDE subsidie: warmtepomp, zonneboiler, aansluiting warmtenet of elektrische kookvoorziening

Aanvullend op de isolatiemaatregelen is de ISDE ook aan te vragen voor warmtepompen, zonneboilers, een aansluiting op een warmtenet en een elektrische kookvoorziening. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het soort warmtepomp en zonneboiler. Bij een aansluiting op een warmtepomp en de installatie van een elektrische kookvoorziening is de subsidie een vast bedrag.

Meer informatie over ISDE en een rekentool voor het berekenen van uw subsidiebedrag vindt u op de website van het RvO.

Hulp nodig bij het aanvragen van ISDE?

Soms is het ingewikkeld om subsidie aan te vragen. Er zijn verschillende bedrijven die u hiermee kunnen helpen. Ga hiervoor naar ons vakspecialisten register en filter op subsidies. U vindt dit filter onder het kopje Financieel advies. Klik op de knop hieronder om naar het vakspecialisten register te gaan.

Lokale en regionale subsidies

Naast de landelijke subsidies, zijn er soms ook regelingen van de gemeente of regio. Denk bijvoorbeeld aan subsidies voor groene daken of speciale leningen met 0% rente.

Meer informatie over subsidies, leningen en fiscale regelingen vindt u op onze website onder het kopje subsidies, of via de. 

Btw regelingen   

Op dit moment profiteert u van een verlaagd btw-tarief op isolatiemaatregelen. Voor vloer-, dak-, spouwmuur- en glasisolatie geldt een verlaagd btw-tarief van 9% (normaal 21%) op het arbeidsloon. Let op, dit geldt niet voor de materialen!

Vanaf 1 januari 2023 is de btw op de aanschaf en installatie van zonnepanelen afgeschaft. Het btw tarief is omlaag gegaan van 21% naar 0%. U hoeft dus niet meer de btw voor te schieten en later terug te vragen aan de Belastingdienst.

Leningen

De Energiebespaarlening is door de overheid in het leven geroepen om particulieren te stimuleren te investeren in het verduurzamen van de eigen woning. U kunt tot maximaal €27.000,- euro lenen voor energiebesparende maatregelen. Bij een ZEP (Zeer Energiezuinig Pakket) mag u zelfs maximaal €54.000,- lenen en bij een NOM (Nul op de Meter) maximaal €71.000,-. U betaalt geen of een aantrekkelijke rente (hangt af van uw inkomen) die gedurende de hele looptijd van de lening vaststaat. Meer informatie vindt u op de website van de Energiebespaarlening.

De Duurzaamheidslening wordt door het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) aangeboden. Meer informatie vindt u op de website van de Duurzaamheidslening.

Financiering via uw hypotheek

Ook is het bij verschillende banken mogelijk om energiebesparende maatregelen te financieren in de hypotheek van de woning. Of door het afsluiten van een speciaal Groendepot. Informeer bij uw bank voor de mogelijkheden.

Wat is de volgende stap?

1. Bekijk uw situatie: wat zijn uw energiekosten over de komende 15 jaar en bent u van plan te verbouwen of renoveren?

2. Bepaal uw wensen: wilt u bijvoorbeeld uw energierekening omlaag krijgen, uw huis comfortabeler maken, of snel van het aardgas af?

3. Bekijk in het bovengenoemde stappenplan welke stappen u nu al kunt nemen.

4. Achterhaal wat er al bij u in de buurt gebeurt: zijn er collectieve acties waar u aan mee kunt doen?

5. Informeer bij de gemeente hoe het staat met de Transitievisie Warmte en wacht tot deze plannen rond zijn voor u grote kostbare ingrepen doet (tenzij het een logisch moment is, bijvoorbeeld met een verbouwing).

6. Meer informatie over de verschillende maatregelen? Ga naar Woning verbeteringen.

7. Op zoek naar bedrijven om mee aan de slag te gaan? Kijk bij vakspecialisten.

8. Benieuwd naar financieringsmogelijkheden? Bekijk de mogelijke subsidies en leningen.