Beleid grootschalige zonne- en windenergie

Waarom beleid?

Met alleen energiebesparing en zonnepanelen op daken behalen wij onze klimaatdoelstellingen niet. Daarom zijn ook zonne- en windparken nodig voor het opwekken van duurzame energie. Grootschalige zonne- en windparken hebben effect op de omgeving en het landschap. Daarom vinden we het belangrijk dat er goede regels zijn over waar en op welke manier zonne- en windparken ontwikkeld mogen worden in onze gemeente. Deze ‘spelregels’ zijn vastgelegd in het beleid grootschalige zonne- en windenergie de Kempen.

Wat staat er in het beleid?

In het beleid staan voorwaarden over:

Het proces : de gemeente bepaalt waar en wanneer zonne- en windparken ontwikkeld mogen worden. Een gebied waar ontwikkeld mag worden heet een ‘zoekgebied’ en wordt voor een bepaalde tijd opengesteld. In deze periode kunnen initiatiefnemers zoals inwoners, coöperaties, of (commerciële) instellingen hun projectvoorstel voor een zonneveld indienen. De gemeente toetst met een deskundigenpanel of de projectvoorstellen voldoen aan de eisen uit het beleid.
De locatie en ruimtelijke omgeving : daar waar zonne- en/of windparken ontwikkeld mogen worden moeten projectvoorstellen voldoen aan ruimtelijke voorwaarden. Zo moet een park goed landschappelijk worden ingericht en mogen er geen nadelige ecologische gevolgen zijn.
De omwonenden en belanghebbenden : ontwikkelaars informeren en betrekken omwonenden en belanghebbenden bij de zonne- en windparken. Dat betekent dat omwonenden meedenken en meepraten over de vormgeving van het park. Daarnaast moeten omwonenden in de omgeving van de parken zoveel mogelijk mee kunnen profiteren.

Hoe kwam het beleid tot stand?

De Kempengemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden deden in 2018-2019 gezamenlijk onderzoek naar waar, wanneer en onder welke voorwaarden grootschalige zonne- en windenergie opgewekt kan worden. De gemeenten Bergeijk, Oirschot en Reusel-De Mierden namen de uitkomsten hiervan op in een gezamenlijk beleid.

Om het beleid grootschalige zonne- en windenergie op te stellen doorliepen we een zorgvuldig proces. Dat proces zag er als volgt uit:

Startnotitie: begin 2018 stelden de colleges van de Kempengemeenten een startnotitie betreffende grootschalige zonne- en windenergie vast.
Samenwerkingsovereenkomst: de Kempengemeenten gingen een samenwerkingsovereenkomst aan met de provincie Noord-Brabant.
Haalbaarheidsonderzoek: dit onderzoek bracht de opgave voor de Kempengemeenten in beeld en de mogelijke opties om de doelstellingen te behalen.
Besluit raad en vervolgproces: op basis van het haalbaarheidsonderzoek besloten de gemeenteraden van de Kempengemeenten dat beleid opstellen voor grootschalige zonne- en windenergie wenselijk is, dat verder onderzoek hiervoor noodzakelijk is (in de vorm van een planMER) en dat inwoners en stakeholders betrokken moeten worden bij het opstellen van dit beleid.
NRD (Notitie Reikwijdte en Detailniveau): een NRD gaat vooraf aan een planMER en geeft aan wat er in het planMER onderzocht gaat worden (en wat niet). De NRD is ter inzage gelegd en de binnengekomen zienswijzen zijn beantwoord middels een ‘nota van beantwoording’.
Plan MER (milieueffect rapport): een planMER onderzoekt de milieueffecten van een plan. In dit geval is onderzocht wat de milieueffecten zijn van het ontwikkelen van zonne- en windenergie op plekken waar dit mogelijk zou zijn in de Kempen. In het planMER worden nadrukkelijk geen keuzes gemaakt maar worden alleen de effecten in beeld gebracht. Het planMER is ter inzage gelegd en de binnengekomen zienswijzen zijn beantwoord middels een ‘nota van beantwoording’.
Inloopbijeenkomsten en excursies (participatietraject): inwoners en belangengroeperingen zijn betrokken bij de vorming van het beleid door:
- Inloopbijeenkomsten februari 2019: belangstellende zijn geïnformeerd over de plannen rondom grootschalige zonne- en windenergie. Een team van specialisten beantwoorde vragen en informeerde bezoekers over de manier waarop dit beleid opgesteld wordt, het proces en natuurlijk alles over zonne- en windenergie. Iedereen kon binnenlopen wanneer het schikte in Hapert, Wintelre en Luyksgestel.
- Zon- en Windsafari mei 2019: Een touringcar bracht inwoners onder begeleiding van een aantal specialisten naar een zonne- en een windpark om zelf te zien en ervaren wat het effect van een windmolen of zonneveld is in de directe omgeving. Deelnemers konden meer leren over de technieken en konden uitgebreid vragen stellen. Er zijn twee safari's georganiseerd.
- Ophaalsessies mei 2019: verspreid over de Kempengemeenten hebben groepsgesprekken plaatsgevonden. In totaal namen 61 personen deel aan de groepsgesprekken in Luyksgestel (11 personen), in Hapert (29 personen) en in Wintelre (21 personen).
- Inloopbijeenkomst 20-08-2019: Ruim 200 mensen bezochten de bijeenkomst om vragen te stellen en uitleg te krijgen over het planMER. Tot 2 september 2019 lag het planMER ter inzage en konden zienswijzen worden ingediend.
- Digitale bijeenkomsten jul-sept 2020: middels een aantal digitale bijeenkomsten is uitleg gegeven over het vastgestelde beleid en de aangewezen zoekgebieden.
Beleid en kaders vormgeven: de belangrijkste onderdelen voor het opstellen van het beleid zijn (de uitkomsten van) het participatietraject en het uitvoerige milieuonderzoek (planMER). Deze onderdelen vormen, naast bijvoorbeeld wet- en regelgeving, de onderbouwing van de bestuurlijke- en definitieve keuzes die in het beleid- en toetsingskader worden gemaakt.
Besluit raad beleid en openstelling zoekgebieden: de gemeenteraad van Oirschot stelde het beleid grootschalige zonne- en windenergie vast en wees daarbij zoekgebieden aan. Bovenaan deze pagina wordt verder toegelicht wat dit besluit inhoudt.
Ontwikkelingen volgens beleid: Uiteraard zijn we er na het vaststellen van het beleid nog niet: er moeten daadwerkelijk nog zonne- en windparken worden ontwikkeld (stippellijn). Doordat er nu beleid is vastgesteld, worden er alleen ontwikkelingen toegestaan die voldoen aan dit beleid.

U kunt alle onderzoeken, presentaties en verslagen van bijeenkomsten opvragen via [email protected].

In juni 2020 heeft de gemeenteraad van Oirschot het beleid vastgesteld. In februari 2022 heeft de gemeenteraad een wijziging aan het beleid vastgesteld die betrekking heeft op de afdracht aan een omgevingsfonds en een duurzaamheidsfonds waardoor maatwerk per zonnepark mogelijk is. Het beleid grootschalige zonne- en windenergie in de Kempen kunt u hier inzien.